Handlood

Er is in feite geen verschil tussen een peillood en een handlood. Het woord peillood komt van peilen, diepte peilen. Een handlood, dat is hetzelfde: de diepte peil je met de hand. Ze sporen er ook vis mee op. Door middel van vet dat in het kuiltje onderin het lood wordt gedaan. Hieraan kleven schelpjes die aangeven of er een bepaalde soort vis zit. Je had het dus ook vislood kunnen noemen, maar het heet handlood of peillood.

Je liet het lood vanaf het schip zakken, dat deed je vaak onder het vissen. En dan liet je hem stuiteren over de bodem, liep je er even mee door het gangboord. Als er dan van die kleine dunne schelpjes aan zaten, dan werd er gezegd dat er ook schol was. Want die zijn gek op die schelpjes. Zodoende is het ook eigenlijk een visvinder, zoals die andere moderne apparatuur tegenwoordig allemaal heet. Het handlood was daar eigenlijk een voorloper van.

Nou, ik heb wel gehoord dat er een schipper was die aan de grondsoort die aan het lood bleef kleven, kon proeven waar ze zaten. Niemand geloofde dat. De kapitein lag even te pitten, toen zei de stuurman: ik haal het lood even door de aardappelkist heen en ga ermee naar de kapitein. “Kap, ik weet niet, ik vertrouw het niet.” Schreeuwt de kapitein: “D’r uit, d’r uit! We zitten bij boer zus of zo in Delfzijl!” Ja, er bestaat een rijm hierover, ik heb het ergens liggen.